Międzynarodowy Festiwal „Chopin i jego Europa” rozpocznie się 17 sierpnia i potrwa do 8 września; koncerty zaplanowane są w Filharmonii Narodowej, Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, Studio Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, Bazylice św. Krzyża oraz na Zamku Królewskim.
Podobnie jak wszystkie poprzednie edycje festiwalu, i ta opatrzona została podtytułem, w zwięzły, a zarazem odrobinę przewrotny sposób ujmującym jego charakter; w tym roku hasłem przewodnim jest „Chopin i jego Europa i reszta świata”. Określa ono zarówno obszerną ofertę programową, jak i bogactwo i różnorodność wykonawców: usłyszymy dzieła 65-ciu twórców i ponad 600 muzyków solistów, kameralistów, śpiewaków, muzyków orkiestrowych.Chopin i tym razem stanowić będzie centralny motyw festiwalowej narracji, konfrontowany poprzez wielorakie konteksty, oczywiste i będące jedynie naszym domysłem. Zabrzmi muzyka aż 4 stuleci: od Renesansu do Współczesności, wykonywana z głęboką świadomością jej stylu, ale również uwspółcześniona nowym spojrzeniem.
20. Festiwal Chopin i jego Europa to konfrontacja dzieła chopinowskiego z muzyką europejską sąsiadów, z każdego kierunku geograficznego, jak również – choć w skromniejszym zakresie – z odległymi regionami świata, jak też z niezwykle interesującą mozaiką wykonawstwa muzycznego, stworzoną według bezkompromisowo wysokiego kryterium artystycznego. Do Warszawy przyjadą zarówno muzycy, których nazwać można „rezydentami”: wielokrotnie obecni na festiwalu artyści, którzy współtworzyli jego rangę, jak i soliści oraz zespoły, które tego lata wystąpią po raz pierwszy. Zagrają więc pianiści-wirtuozi, których talent świat odkrył na konkursach chopinowskich – również tym na instrumentach historycznych: Kate Liu, Eric Lu, Bruce Liu, Garrick Ohlsson, Yulianna Avdeeva, Kevin Kenner, Alberto Nose, Ingrid Flitter, Nelson Goerner, Angela Hewitt, Lukas Geniusas, Dimitri Ablogin, Eric Guo, a z Polski Ewa Pobłocka, Piotr Paleczny, Krzysztof Jabłoński, Janusz Olejniczak, Szymon Nehring, Tomasz Ritter, Bartosz Skłodowski i Piotr Sałajczyk. Usłyszymy także tych, którzy nie uczestniczyli w Konkursie Chopinowskim, a stanowią światową elitę wykonawstwa: Louisa Lortie, Hélène Grimaud, Marca André Hamelina, Cypriena Katsarisa, Makoto Ozone, Kevina Chena, Paolo Giacomettiego, Andreasa Staiera… Wśród wybitnych solistów zapraszanych na festiwal najliczniejszą grupę stanowią oczywiście pianiści, jak co roku jednak wystąpią na nim również wirtuozi innych instrumentów, m.in. wspaniali skrzypkowie (Fabio Biondi, Vilde Frang, Bomsori), wiolonczeliści (Jean-Guihen Queyras, Pieter Wispelwey, Marcin Zdunik), a także cała plejada znakomitych śpiewaków: Karen Gardeozabal, Agata Schmidt, Agnieszka Rehlis, Petr Nekoranec, Artur Ruciński, Krzysztof Bączyk, Mariusz Godlewski, Rafał Siwek, Krystian Adam, Christoph Prégardien i Julian Prégardien.
Na festiwalu regularnie koncertują uznane w świecie formacje muzyczne: zespoły kameralne, wokalne i symfoniczne, które – co buduje jedną z podstaw programowych wydarzenia – obligatoryjnie (a jednocześnie niezmiennie z chęcią, zainteresowaniem, a nierzadko zachwytem) wykonują muzykę polską, począwszy od dzieł Chopina po m.in. Malawskiego, Szymanowskiego, Wajnberga i Lutosławskiego. Tegoroczny festiwal to koncerty London Symphony Orchestra pod dyrekcją Antonio Pappano, wiodącej koreańskiej KBS Symphony Orchestra pod dyrekcją Pietari Inkinnena, Kammerorchester Basel, Orchestre des Champs-Élysées Philippe’a Herreweghe’a, Collegium 1704 Vaclava Luksa, Europa Galante Fabio Biondiego, Quartuor Mosaiques, Belcea Quartet, Apollon Musagète Quartet i Ensemble Dialoghi, a także zespołów polskich: Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej, Sinfonii Varsovii, orkiestry Aukso i {oh!} Orkiestry, które zagrają pod dyrekcją Jacka Kaspszyka, Antoniego Wita, Marka Mosia, Martyny Pastuszki i Martijna Dendievela.Program festiwalu to dzieła znane i popularne, a także prawie nieobecne we współczesnym życiu muzycznym. Usłyszymy zatem Chopina w konfrontacji z muzyką Bacha, Mozarta, Beethovena, Hensela, Mayera, Osborna, Schuberta, Schumanna, Liszta, Gomółki, Zarębskiego, Brahmsa, Dvoraka, Sibeliusa, Straussa, Elgara, Młynarskiego, Dukasa, Holsta, Ravela, Paderewskiego, Magina, Szymanowskiego, Bacewicz, Lutosławskiego…Szczególnie ważna dla poznania natury muzycznej Chopina, jej swoistego genotypu (styl, faktura, dyscyplina, struktura melodyczna) jest muzyka klawesynistów francuskich, Bacha i Mozarta. To właśnie dlatego w programie tegorocznego festiwalu wyróżniają się dwie bardzo specjalne dominanty: kompletne wykonanie Bachowskiego Das wohltemperierte Klavier na fortepianie – w interpretacji Ewy Pobłockiej – i recital klawesynowy Andreasa Staiera.Tradycyjnie też podczas festiwalu cofniemy czas do Renesansu i Baroku, kontynuując pod przewodnictwem Collegium Vocale Gent podróż przez europejską polifonię.
Czasowa klamra programowa sięgnie aż po – dosłownie niemal – dzień dzisiejszy, ponieważ jednym z wydarzeń tegorocznego festiwalu będzie prawykonanie powstającego na zamówienie Instytutu Koncertu fortepianowego Jerzego Maksymiuka, który stanie na podium dyrygenckim i poprowadzi swój utwór z Januszem Olejniczakiem jako solistą. Po raz pierwszy usłyszymy 4 Tańce heweliańskie Pawła Szymańskiego w wersji na orkiestrę. Dwa specjalne akcenty z przestrzeni wielkiej symfoniki: premierowe także – bo na instrumentach historycznych – wykonanie przez Orchestre des Champs-Élysées pod batutą Philippe’a Herreweghe w 200. rocznicę urodzin Brucknera jego Wielkiej Symfonii nr 8; po raz pierwszy w Polsce na instrumentach historycznych zabrzmi Ma vlast – Moja Ojczyzna – Bedricha Smetany: ikoniczny dla Czechów cykl poematów symfonicznych, które na tegorocznym festiwalu wykona Collegium 1704 Vaclava Luksa. Festiwal jest od samego początku integralnie związany z fonografią Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, wykorzystującą nagrania live z festiwalowych koncertów, ale też uzupełnianą nagraniami studyjnym. Programy obu tych nurtów są ze sobą zbieżne i splatają się w ramach każdej kolejnej edycji Chopina i jego Europy. Pierwszy, wyjątkowy w skali globalnej, to mający w tym roku swój finał kompletny zapis wszystkich oper Stanisława Moniuszki – drugiego, obok Fryderyka Chopina, kompozytora tak ważnego dla polskiej kultury muzycznej XIX wieku. Ten wielki projekt realizuje na instrumentach historycznych Europa Galante pod dyrekcją Fabia Biondiego, przy współpracy Chóru Opery i Filharmonii Podlaskiej i wybitnych solistów z całego świata. Wieloletni program koncertowo-fonograficzny, obejmujący prezentację dzieł Moniuszki na kolejnych festiwalach oraz ich nagrania, zainaugurowany został w 2018 roku wykonaniem i rejestracją Halki; potem kolejno były to Flis, Hrabina, Verbum nobile, Widma i Paria (wszystkie, poza Parią, trafiły już do katalogu fonograficznego Instytutu, wydanie Parii planujemy na sierpień), a Stanisław Moniuszko znalazł w Biondim i jego muzykach swych zagorzałych wielbicieli i orędowników.
W programie jubileuszowego festiwalu znalazł się koronny tytuł w dziedzictwie Moniuszkowskim i zarazem ikona polskiej opery narodowej: Straszny dwór, z solistami tej miary co Agnieszka Rehlis, Artur Ruciński, Rafał Siwek, Mariusz Godlewski i Petr Nekoranec oraz znakomitą Meksykanką Karen Gardeazabal, która zabłysła już jako fenomenalna, tytułowa Hrabina. Przedsięwzięciem obecnym cyklicznie w programie festiwalu jest również wykonanie i nagranie kompletu Koncertów skrzypcowych Feliksa Janiewicza, sławnego w swoim czasie wirtuoza, porównywanego z największymi w Europie, a zarazem wybitnego twórcy, bardziej dziś rozpoznawalnego w Edynburgu, niż w Warszawie. Koncerty i nagrania – ze znakomitą solistką Chouchane Siranossian i najlepszą polską formacją, specjalizującą się w historycznym stylu wykonawczym, {oh!} Orkiestrą Martyny Pastuszki – od ubiegłego roku wpisane są na trwałe w oba programy artystyczne Instytutu; pierwszy, znakomicie przyjęty album płytowy już się ukazał, na ten rok zaplanowany jest kolejny. Specjalnym walorem festiwalu Chopin i jego Europa jest od jego pierwszej edycji przywoływanie oryginalnego brzmienia utworów, które – wykonywane na oryginalnych instrumentach z epoki lub ich kopiach – pozwalają nam zbliżyć się do aury dźwiękowej czasów Chopina. Zespoły i soliści, specjalizujący się w wykonawstwie historycznym, są stałymi gośćmi Festiwalu, przybliżając słuchaczom i widzom magiczny świat minionych epok.
Pianiści grają na fortepianach z kolekcji Instytutu, który dysponuje obszernym zbiorem instrumentów z czasów Chopinowskich: słynnymi Pleyelami, Erardami, Broadwoodem, a także kopią fortepianu Buchholtz (warszawskiego instrumentu Chopina) i wiedeńskiego Grafa. Festiwal od dwudziestu już lat gromadzi w Warszawie wielotysięczną publiczność, w tym wielu melomanów z kraju i zagranicy, przyjeżdżających specjalnie na to wydarzenie. Swoich miłośników i słuchaczy festiwal ma na całym świecie – także tych, którzy nie mogą być w sierpniu w Polsce. Dzięki stałej współpracy Instytutu z Programem 2 Polskiego Radia koncerty festiwalowe docierają do wielomilionowej publiczności w kilkudziesięciu krajach – wydarzenia w ramach festiwalu nadawane są po wielokroć na antenie Programu 2 PR, stanowią również cieszącą się niezmiennie wielkim zainteresowaniem i uznaniem ofertę dla stacji Europejskiej Unii Nadawców EBU. Wybrane koncerty dostępne są także on-line, w streamingu na żywo oraz vod na kanale youtube Instytutu.
źródło - Stanisław Leszczyński, www.festiwal.nifc.pl
Comments